بوتاکس (Botox) چیست؟
«بوتاکس» نام تجارتی و اختصاصی اولین فرآوردۀ تزریقی سم (توکسین) باکتری کلاستریدیوم بوتولینوم (Clotridium botulinum که کاربرد آن برای مصارف درمانی تأئید شد، می باشد.
این دارو برای اولین بار توسط کمپانی آلرگان (Allergan) امریکا به بازار عرضه شد. یکی از موارد تأئید شدۀ کاربرد آین دارو، برطرف کردن موقت برخی از چین و چروک های صورت بود.
از آنجائی که داروی مذکور اولین داروی تأئید شده برای چنین هدفی بود و مدت ها نیز داروی مشابه آن وجود نداشت،
نام خاص و تجارتی این فرآوردۀ دارویی، در مکالمات روزمره، جانشین نام عام و علمی «توکسین بوتولینوم تزریقی» گردید.
در حال حاضر کمپانی های تجاری مختلفی که در کشورهای مختلف جهان در زمینۀ تولید فرآورده های دارویی فعالیت می کنند،
سم و یا به عبارتی دیگر «توکسین بوتولینوم تزریقی» را با نام های تجارتی مختلف تولید و به بازار عرضه می کنند.
با این حال به دلیل سادگی کلمۀ «بوتاکس» و جا افتادگی آن، در محاورات روزمره همچنان از نام تجارتی و خاص «بوتاکس» به جای نام دقیق و عام «توکسین بوتولینوم تزریقی» استفاده می شود.
فرمی از توکسین بوتولینوم که در حوزه و رشتۀ زیبایی غیر جراحی مصرف دارد آمپول تزریقی آن است که قادر است به طور موقت برخی از چین و چروک های صورت را کاهش دهد و یا آن ها را برطرف نماید.
شایعترین مناطق درمان با بوتاکس:
زیبایی و جوان سازی و درمانی از جمله:
- خطوط اخم
- چین های پیشانی
- چین های گوشۀ چشم ها
- درمان تعریق شدید
مکانیسم اثر:
تزریق توکسین بوتولینوم به عضلات ایجاد کنندۀ چین و چروک های مذکور، سبب فلج شدن موقت عضلات مذکور می شود
و از این طریق چین و چروک های حاصل از انقباض آن ها به طور موقت و به مدت تقریباً شش ماه کاهش می یابند و یا برطرف می شوند.
قبل و بعد از بوتاکس:
مزایای بوتاکس:
تحقیقات اخیر نشان داده است تزریق بوتاکس علاوه بر برطرف کردن موقت برخی از چین و چروک های صورت، در پیشگیری از ایجاد آن ها نیز مؤثر است.
از موارد کاربرد بوتاکس در رشتۀ پوست و مو، تزریق آن در پوست کف دست ها و پاها و زیر بغل به منظور کاهش تعریق شدید پوست مناطق مذکور می باشد.
مراقبت های بعد از تزریق:
نکتۀ مهمی که باید توسط افرادی که در قسمت پائین پیشانی و بالای ابروهای آن ها تزریق بوتاکس انجام می شود رعایت گردد آن است که آنان باید به مدت دو تا سه روز از مالیدن،
سایش و یا تحت فشار قرار دادن محل فوق (مثلاً مالیدن کرم به محل مذکور، شستشوی محکم محل مذکور و یا گذاشتن محل مذکور به روی بالش در هنگام خواب) خودداری نمایند
زیرا این کار ممکن است باعث جابجایی بوتاکس از محل تزریق و انتشار آن به پائین ابرو و پلک فوقانی قبل از جذب آن در محل تزریق شود.
اگر چنین چیزی اتفاق بیافتد ممکن است فرد بطور موقت و به مدت تقریباً 2 تا 3 هفته دچار افتادگی پلک فوقانی شود.
اثر بوتاکس و ماندگاری :
اثر تزریق بوتاکس پس از چند روز ظاهر می شود اما ظهور اثر کامل آن ممکن است تا یک هفته طول بکشد.
طول مدت اثر بوتاکس 4 تا 6 ماه است.
هنگامی که اثر بوتاکس تزریق شده در صورت پس از مدت یاد شده شروع به محو شدن می کند،
توانایی انقباض عضلات فلج شده در اثر تزریق بوتاکس و چین های ناشی از آن، کم کم دوباره ظاهر می شوند.
افتادگی پلک فوقانی شایعترین عارضۀ تزریق بوتاکس در صورت می باشد که خوشبختانه موقت است
و پس از دو تا سه هفته خودبخود و بدون نیاز به هیچ درمانی خوب می شود.
بوتاکس در خانم های حامله و یا شیرده و نیز در کسانی که سابقۀ حساسیت قبلی به بوتاکس را دارند نباید تزریق شود.
در بدن تقریباً یک در صد افرادی که به آنان بوتاکس تزریق می شود، بر علیه توکسین بوتولینوم، آنتی بادی خنثی کننده تولید می شود.
تولید این نوع آنتی بادی در بدن فرد، باعث کاهش اثر و یا بی تأثیر شدن بوتاکس در تزریقات بعدی می شود.
هرچه توکسین بوتولینوم تزریقی خالص تر باشد احتمال تولید چنین آنتی بادی هایی در بدن فرد کاهش می یابد.
تفاوت های انواع بوتاکس:
تفاوت قیمت توکسین های بوتولینوم تزریقی که توسط شرکت های مختلف در جهان تولید می شود عمدتاً ناشی از تفاوت در خلوص آن هاست و نه ناشی از تفاوت در اثر آن ها.
محدودیت تزریق:
محدودیتی برای دفعات تزریق بوتاکس وجود ندارد.