الکتروپوراسیون (الکتروترانسفر یا تزریق بدون سوزن)
تا به امروز روش ها و تکنولوژی های بسیاری برای افزایش جذب مواد توسط پوست به بازار عرضه شده است. به طور مثال می توان از انواع ماساژور ها، تکنولوژی اولتراسونیک و مکانیزم هیدرودرمی گالوانیک به عنوان موفق ترین روش ها و تکنولوژی ها در این زمینه نام برد. روش های فوق الذکر به دلیل کاربردی بودن، کم خطر بودن و کارآیی بالا، در کمترین زمان توانستند جایگاه خود را در عرصه‌ی بیوتی تراپی و اسکین کر پیدا کنند. اما امروزه روش های مدرن تر با راندمان بسیار بالاتری نسبت به روش های کلیشه‌ای به بازار معرفی شده اند که به دلیل ناشناخته بودن و حساسیت بالای شغل های مرتبط با پوست و بیوتی تراپی و در نتیجه محافظه کاری تراپیست ها، هنوز به جایگاهی که لایقش هستند نرسیده‌اند. اگرچه روش الکتروپوریشن سال هاست که در آزمایشگاه ها و توسط پزشکان استفاده می شود و جزو کم خطر ترین و پربازده ترین روش هاست، اما به دلیل عدم عمومیت آن میان بیوتی تراپیست ها و سایر مصرف کنندگان، هنوز نسبت به این روش ترسی ناخودآگاه وجود دارد. دراین مطلب در مورد این روش پر بازده اما کمتر شنیده شده و کمتر استفاده شده بیشتر خواهید خواند؛
چرا مواد به خودی خود جذب لایه های عمیق پوست نمی‌شوند؟
برای پاسخ به این سوال باید ابتدا کمی بیشتر با ساختار پوست و سلول های بدن انسان آشنا شویم؛
همانطور که می دانید لایه های پوست انسان دارای بافت پوششی سنگفرشی هستند؛ یعنی سلول ها تمام سطح پوست را، درست مانند سنگفرش، پوشانده
اند. (تصویر ۱)
بافت پوششی سنگ فرشی (1)
و می‌دانیم بیرونی ترین لایه‌ی سلول، غشاء سلول است. غشاء سلول های انسان از دو لایه فسفولیپید با یک سر آب دوست و یک سر آب گریز به علاوه‌ی پروتئین های انتقال دهنده تشکیل شده. سر آب دوست این فسفولیپیدها به سمت داخل و خارج فضای سلول است و پروتئین ها، توانایی جذب انتخابی را برای غشاء سلول فراهم می کنند. (تصویر ۲)
ساختار غشاء سلولی (2)
جذب انتخابی یعنی سلول می‌تواند مواد دلخواه و مورد نیازش را جذب کند و همزمان مانع از ورود سایر مواد به فضای درون سلولی شود. بافت سنگفرشی، آبگریزی و جذب انتخابی غشاء، ورود هرگونه ماده‌ی خارجی دلخواه (نظیر ماسک ها، سرم ها، کرم ها و…) به پوست را با مشکل مواجه کرده. بنابراین برای ارتقای میزان جذب مواد توسط سلول باید از روش های خاص استفاده کرد.
کدام روش برای جذب مواد کارآمد تر است؟
به لحاظ تئوریک، هر روشی که بتواند به هر طریق این سد مقاوم سلولی را بشکند و مواد دلخواه را به خورد سلول ها دهد موفق تر است. در روش اولتراسونیک مواد با استفاده از امواج فراصوت اتمیزه شده و آنقدر کوچک می شوند که می توانند از فاصله‌ی بین فسفولیپید ها وارد فضای سلول شوند. در هیدرودرمی گالوانیک از جریان برق و فرآیند یونیزه شدن برای جذب استفاده میشود. اما در روش الکتروپوریشن ماجرا متفاوت است!
مکانیزم عملکرد الکتروپوریشن
در این روش با استفاده از میدان الکتریکی، منافذ و حفره هایی پر آب در ابعاد نانومتر در غشاء نفوذ ناپذیر سلول ها ایجاد می شود و مواد مصرفی دلخواه نظیر کوکتل ها و… به راحتی و بدون هیچ مشکلی جذب سلول ها می شوند.
از آنجا پایه‌ی اکثر سرم ها،کرم ها و سایر محصولات پوستی آب است، عبور این مواد از غشاء آبگریز سلول های پوستی غیرممکن است. در الکتروپوریشن یک پالس الکتریکی بین ۳۰۰-۴۰۰ میلی ولتی برای مدت کمتر از ۱ میلی ثانیه اعمال میشود. این پتانسیل الکتریکی غشاء را به یک خازن تبدیل می‌کند که توسط حرکت یون ها در فضای مجاور آن، شارژ می شود. زمانی که جریان به حد لازم رسید،پتانسیل الکتریکی به وجود آمده، در چینش فسفولیپید های غشاء سلول، تغییرات فیزیکی به وجود می آورد که نهایتا منجر به به وجود آمدن منافذی در غشا خواهد شد و این منافذ دروازه‌ی ورود مواد مورد نظر ما خواهند بود.(تصویر ۳)
مکانیزم عملکرد الکتروپوریشن (۳)
این روش به قدری کارآمد است که حتی درشت مولکول های کوکتل های مزوتراپی و میکرونیدلینگ نیز با این روش قابل جذب هستند. به همین دلیل به آن، تزریق بدون سوزن می‌گویند.
نام این روش نیز از عملکرد آن برداشته شده یعنی Electro+Poration بعنی ایجاد منفذ (Pore) توسط نیروی الکتریکی (Electricity). توجه داشته باشید این منافذ روی غشاء سلول ها ایجاد می‌شوند نه روی پوست! این منافذ در ابعاد سلولی ایجاد می‌شوند و با چشم غیرمسلح قابل مشاهده نیستند.
تفاوت الکتروپوریشن با دیگر روش ها در چیست؟
تفاوت اساسی این روش این است که برعکس روش های معمول، به جای ایجاد تغییر در مواد جذب شونده، مستقیما روی سلول های پوستی اثر می گذارد و منجر افزایش ظرفیت سلول ها برای جذب مواد می شود. این ویژگی امکان جذب درشت مولکول ها از طریق منافذ غشا (هیالورونیک اسید، کلاژن و سایر مواد کوکتل ها) بدون نیاز به میکرونیدلینگ را فراهم می کند.
آیا الکتروپوریشن روش ایمنی است؟
توجه داشته باشید که تغییرات ساختار در غشاء سلولی، موقت است. پس از اتمام مراحل درمان، سلول ها به حالت عادی خود بازخواهند گشت چرا که این تغییرات، فیزیکی و برگشت پذیر هستند نه شیمیایی. (گفتنی است الکتروپوریشن انواع مختلفی دارد که تعدادی از آنها برگشت ناپذیر هستند. اما توجه داشته باشید آن روش ها در آزمایشگاه ها و توسط متخصصان استفاده می شوند و دستگاه های الکتروپوریشن موجود در بازار که برای جذب مواد طراحی شده اند کاملا ایمن و برگشت پذیر هستند.) دستگاه های مبتنی بر تکنولوژی الکتروپوریشن معمولا غیرتخصصی و ایمن برای استفاده در منزل هستند.
الکتروپوریشن چه کاربرد هایی دارد؟
این روش مدت هاست در آزمایشگاه ها برای اهداف مختلف از جمله دستکاری های ژنتیگی بر روی گیاهان، جانوران و باکتری ها مورد استفاده است. امروزه دستگاه های کنترل شده‌ی موجود در بازار به بیوتی تراپیست ها این امکان را می دهد که از این تکنولوژی برای جذب مواد و بهبود شرایط پوست استفاده کنند. اصلی ترین کاربرد این دستگاه جذب است.
استفاده از الکتروپوریشن دردناک است؟
همانطور که گفته شد پالس های الکتریکی کمتر از ۱ میلی ثانیه با شدتی بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ میلی ولت اعمال می شوند و کلاینت هیچگونه تجربه ای از درد نخواهد داشت. این ولتاژ گرچه در مقیاس انسانی کم است، اما در مقیاس سلولی و مولکولی برای تغییر آرایش فسفولیپید ها کافی است.
الکتروپوریشن با الکترواسمزیس چه تفاوتی دارد؟
عملکرد و مکانیزم آن ها تقریبا مشابه است و با استفاده از میدان الکتریکی و ایجاد اختلاف پتانسیل های خاص موجب جابجایی و هدایت ذرات می‌شوند. اما در الکترواسمزیس تغییر آرایش مولکول های سلولی اتفاق نمی‌افتد.
عملکرد الکتروپوریشن
عملکرد الکترواسمزیس
فناوری الکترواسمزیس در دستگاه پلاسما و با هدف افزایش آبدوستی غشاء سلول به کار رفته است.
عمق جذب در این روش چقدر است؟
در الکتروپوریشن جذب مواد تا عمق لایه‌ی درم اتفاق خواهد افتاد. هیالورونیک اسید و کلاژن مناسب ترین مواد برای جذب با این روش هستند. همچنین کوکتل ها و سایر درشت مولکول ها می توانند بدون استفاده از روش های تهاجمی با الکتروپوریشن جذب پوست شوند.
چه کسانی نباید از این روش استفاده کنند؟
زنان باردار و کسانی که ایمپلنت های فلزی به ویژه در ناحیه‌ی صورت دارند و همچنین مبتلایان به سرطان پوست در اولویت احتیاط در استفاده از این روش هستند. کسانی که بیماری یا کاندیشن های خاص پزشکی دارند حتما قبل از استفاده از این روش با پزشک متخصص مشورت کنند.
برای جذب کوکتل ها و سایر مواد مصرفی کدام روش بهتر است؟
الکتروپوریشن روش غیرتهاجمی با کارایی بسیار بالاست. کارایی این روش کاملا ثابت شده و اثر بخشی آن نسبت به میکرونیدلینگ، مزوتراپی، اولتراسوند و… بسیار بالاتر است. از این رو این روش کارآمد تر و بهتر تلقی میشود هرچند می توانید با استفاده از این روش به صورت ترکیبی همراه با مزوتراپی و میکرونیدلینگ از هدر رفت محصولات مصرفی جلوگیری کنید. این گونه، بالاترین راندمان روش های درمانی را تجربه کنید.
