تاثیرات آلودگی هوا بر پوست

این روزها که هوای شهر های زیادی در ایران به شدت آلوده است، آسیب های آشکار و پنهان آلودگی هوا به دغدغه‌ای مهم برای ساکنان کلان شهر ها و شهر های آلوده‌ی دیگر تبدیل شده. اگر دقت کنید در روز های آلوده وقتی به خانه باز‌میگردید و با پد آرایشی پوستتان را پاک می کنید متوجه تیرگی عجیب پد و میزان ترسناک آلودگی روی پوستتان می شوید .حتی موهای شما در روزهای آلوده تیره و کدر می‌شوند. اما چطور می توان از آسیب های آلاینده ها در امان ماند؟ شما از آسیب های آلودگی برای سلامت پوست چه می دانید؟

چکیده

افزایش بی رویه‌ی آلاینده ها در دهه‌ی اخیر، تاثیرات زیادی بر روی پوست انسان ها گذاشته است. پوست دائما در معرض اشعه‌ی فرا بنفش و آلاینده هایی نظیر هیدروکربن های پلی‌سایکلیک آروماتیک (PAH)، ترکیب های ارگانیک فرّار (VOC)، اکسید ها، ذرات معلق، ازن (O₃) و دود سیگار و تنباکو است. علی رغم اینکه پوست انسان سپری محافظ در برابر محرک های خارجی و آلاینده هاست، تماس دائمی پوست با مقادیر زیادی از آلاینده ها، می تواند مشکل آفرین باشد؛ التهاب، حساسیت،‌ پیری پوست و کاندیشن های بیماری گونه‌ی پوستی نظیر اگزما، آکنه و پسوریازیس از عوارض رایج آلودگی هوا و قرار گرفتن در معرض نور مستقیم خورشید است. بروز سرطان پوست نیز در شرایط جدی تر محتمل است.

اتمسفر و ماهیت آلاینده ها

پوست انسان در اصل به عنوان سدی در برابر عوامل مهاجم و آلاینده های محیطی عمل می کند و همین ویژگی پوست را دائما در معرض خطر قرار می دهد. اما انواع آلاینده ها کدامند و کدام یک بیشتر برای پوست ضرر دارند؟

برای شناخت آلاینده ها باید ابتدا اتمسفر را بشناسیم. اتمسفر زمین یا به طور دقیق تر، تروپوسفر زمین شامل مخلوطی از گازهایی می‌شود که تا ارتفاع ۱۲ کیلومتری زمین را احاطه کرده اند. در حالت طبیعی این لایه‌ی گازی شامل ۷۸درصد نیتروژن (N₂)، ۲۱درصد اکسیژن (O₂) ،0.9درصد آرگون (Ar) و 0.1درصد دیگر گاز ها نظیر متان، کربن دی اکسید، بخار آب، نئون و … می باشد. این ترکیب به خودی خود بی ضرر و در واقع سالم ترین هوای ممکن برای تنفس است. هر ترکیبی از گاز های دیگر که برای سلامت انسان مضر هستند، آلاینده نامیده می شود که موجب آلودگی هوا می‌شوند.

گاز های موجود در اتمسفر

انواع آلاینده ها

آلاینده ها بر دو قسم آلاینده های طبیعی و آلاینده های حاصل از فعالیت های انسانی هستند. گفتنی است که اشعه‌ی فرا بنفش خورشید نیز یک آلاینده‌ی طبیعی محسوب می شود و جزو مضر ترین آلاینده ها برای پوست انسان است. سایر آلاینده ها که اثرات شدیدی روی پوست انسان دارند شامل: هیدروکربن های پلی‌سایکلیک آروماتیک (PAH)، ترکیب های ارگانیک فرّار (VOC)، اکسید ها، ذرات معلق، ازن (O₃)، ذرات معلق (PM) و دود سیگار و تنباکو (به ویژه از نوع دود دسته دوم) می شوند. اثرات سوء این آلاینده میتوانند در حضور اشعه‌ی UV خورشید، تشدید شوند و نقش به سزایی در تولید ترکیبات فعالی از رادیکال های آزاد داشته باشند.

قدرت آلاینده ها

بسته به ماهیت آلاینده ها و میزان سلامت پوست، قدرت تاثیرگذاری آلاینده ها بر روی پوست متفاوت خواهد بود. تناوب هایی که در آلودگی هوا به صورت مداوم سطح پوست را آزار داده و به آن آسیب می رسانند (چه در متابولیسم لیپید های طبقه‌ی کورنئوم و چه در ترکیب های پروتئینی کورنئوسیت ها) در بلند مدت در ایجاد و پیشرفت بیماری های پوستی دخیل هستند. توجه داشته باشید آلاینده ها و ذرات معلق بسیار کوچکتر از منافذ پوست انسان هستند و به راحتی به لایه های عمقی پوست ما نفوذ کنند. قطر منافذ پوست بین ۲۵۰ تا ۳۰۰ میکرون هستند در حالی که اندازه‌ی ذرات معلق بین ۲.۵ تا ۳.۵ میکرون هستند. ۱۰۰ برابر کوچکتر!!!

آیا پوست توانایی مقابله با آلودگی هوا را دارد؟

قابلیت دفاعی پوست نامحدود نیست و توان تحمل آسیب ها را به مدت طولانی‌ ندارند. بنابراین دائما در معرض خطرات خارجی گرفتن باعث بروز مشکلاتی از جمله کاهش قابلیت های دفاعی پوست می شود. آلاینده های خاص لیپید ها، پروتئين ها و حتی دی ان ای سلول های پوستی وارد کنند. این صدمات نهایتا منجر به پیری پوست، لک، التهاب، دهیدراتگی و بروز کاندیشن های آلرژیک نظیر اگزما، آکنه و پسوریازیس می شوند. چنانچه خللی در عملکرد دی ان ای سلول ها به وجود بیاید، احتمال بروز بیماری های جدی تر نظیر سرطان پوست وجود خواهد داشت. در نمودار تصاعدی و هشدار دهنده‌ی زیر، میزان رشد سرطان پوست را در سال های ۲۰۰۰ تا ۲۰۰۵ در سراسر دنیا در سنین مختلف مشاهده می کنید.

نمودار رشد سرطان پوست

خلاصه ای از تاثیرات آلودگی هوا روی پوست

پیری زودرس (اختلال در سنتز کلاژن)
کهیر (واکنش آلرژیک)
اگزما تماسی و یا سرشتی (واکنش آلرژیک، دهیدراتگی و خشکی)
لک های تیره (اختلال در عملکرد آنزیم تیروزیناز)
پوست پرتقالی (منافذ باز)
سرطان پوست (اختلال در دی ان ای)
آکنه و جوش های سرسیاه (اختلال در سیستم ایمنی و افزایش باکتری ها)
پسوریازیس (واکنش آلرژیک، درهیدراتگی شدید)
تیره شدن رنگ پوست (کاهش اکسیژن رسانی)
چرب شدن زودرس پوست و مو (اختلال در عملکرد غدد سبوم)
قرمزی و التهاب و خارش (واکنش آلرژیک)
ترک لب (خشکی و دهیدراتگی)

برای در امان ماندن از این آسیب ها چه کارهایی می‌توانیم بکنیم؟

کسانی که در شهر های آلوده زندگی می‌کنند باید بیشتر از سایرین در محافظت از پوست خود کوشا باشند. برای دستیابی به این مهم باید حتی‌الامکان سالم ترین سبک زندگی و تغذیه را پیش گرفت. در اینجا مهم‌ترین نکات برای حفظ سلامت پوست را جمع آوری کرده‌ایم؛

1. تا میتوانید آب بنوشید!:

نوشیدن روزانه ۸ الی ۱۰ لیوان آب شما را از سردرد های روزانه حفظ می‌کند و باعث دفع سموم از بدن می‌شود. نوشیدن ۲ لیوان آب ولرم به صورت ناشتا به شما کمک می‌کند پوستی شفاف، هیدراته و شاداب داشته باشید. می‌توانیددیتاکس واتر ها را جایگزین کنید اما در نظر داشته باشید چای و قهوه نمی‌توانند جایگزین مناسب آب باشند. در جدول زیر آب مورد نیاز بدن خود با توجه به وزنتان را پیدا کنید. (وزن به کیلوگرم/آب به لیتر)

روزانه چند لیوان آب بنوشیم؟

2. از استعمال دخانیات جدا خودداری کنید!:

استعمال دخانیات ریسک ابتلا به تمام بیماری ها به ویژه انواع مختلف سرطان از جمله سرطان پوست را افزایش می‌دهد. دود دخانیات و تنباکو، با تولید رادیکال های آزاد در بدن عملکرد پروتئین ها (آنزیم ها) و در نهایت دی ان ای سلول های بدن را مختل می‌کنند و ریسک ایجاد لک ها و سرطان های پوستی را افزایش می دهد. آلودگی هوا خود مخل عملکرد طبیعی بدن و پوست است. با استعمال دخانیات این آثار منفی را تشدید نکنید.

سیگار نکشید!!!

3. روتین پوستی را جدی بگیرید:

روتین پوستی یکی از مهم‌ترین المان های داشتن یک پوست سالم و شاداب است. همانطور که گفتیم مکانیزم ایمنی پوست به تنهایی از پس آلاینده ها بر نمی‌آید بنابراین باید با تغذیه‌ی سالم و روتین پوستی مناسب به آن کمک کنیم. در این بخش حداقل های یک روتین پوستی مناسب برای روزهای آلوده را در اختیار شما قرار می‌دهیم:

پاکسازی دو مرحله‌ای:

پاکسازی را حتما دو مرحله‌ای انجام دهید. در مرحله‌ی اول با استفاده از میسلار واترها، شیرپاک کن ها و روغن های پاک کننده استفاده کنید و سپس صورت خود را با شوینده‌ی مناسب بشویید. این امر موجب پاکسازی بهتر و عمیق تر می شود.

برای خرید ژل شستشوی آرتیکوبلنک کلیک کنید.

استفاده از تونر ها (تونیک ها):

بعد از پاک پوست به صورت دو مرحله‌ای از تونر استفاده کنید. تونر ها موجب پاکسازی نهایی و کامل صورت و منافذ پوست می‌شود و آلودگی هایی را که در مرحله‌ی شستشو از بین نرفته‌اند نابود می‌کند. آلودگی هوا موجب بالا رفتن اسیدیته‌ی پوست می‌شود که این امر باعث اختلال در عملکرد میکروارگانیسم های سطح پوست می‌شود. تونر می تواند اسیدیته‌ی پوست را تنظیم کند.

پیشنهاد ما به شما تونر های برند هایلایف هستند که با اتفاده از ترکیبات منحصر به فرد و ایمن، تمام انتظارات از یک تونر خوب را برآورده کرده‌است

برای خرید تونر هایلایف کلیک کنید.

استفاده از آبرسان ها و مرطوب کننده ها:

آلاینده ها به طور غیر مستقیم باعث از دست رفتن آب پوست می‌شوند. نوشیدن آب کافی می‌تواند از این موضوع جلوگیری کند اما استفاده از کرم ها و سرم های آبرسان استفاده کنید. سرم های هیالورونیک اسید از مشهور ترین آبرسان های موجود در بازار هستند. به یاد داشته باشید پس از استفاده از آبرسان ها، حتما از کرم های مرطوب کننده استفاده کنید که به حفظ فاکتور های آبرسان در پوست کمک کند.

برای خرید سرم هیالورونیک اسید ترواسکین کلیک کنید.

از ماسک ها استفاده کنید:

ماسک های آبرسان و ترمیم کننده به صورت ورقه‌ای، پودری هیدروژلی و کرمی موجود هستند و استفاده‌ی روزانه از ماسک ها کمک شایانی به حفظ آب و شادابی پوست می‌کند.

برای خرید ماسک آبرسان جلبک کلیک کنید.

ماسک جلبک از قویترین آبرسان ها است

ضد آفتاب مهم‌ترین رکن روتین پوستی:

ضد آفتاب مناسب پوست خود را بشناسید و تهیه کنید. همانطور که گفته شد اشعه‌‌ی UV می تواند اثر آلاینده ها را تشدید کند. استفاده از ضد آفتاب تا ۹۰٪ اثر این اشعه را خنثی می کند. ضد آفتاب را به اندازه دو بند انگشت اعمال کنید و هر ۲ ساعت تمدید کنید.

برای خرید ضد آفتاب آرتیکوبلنک کلیک کنید.

از لایه بردارها و اسکرابر ها استفاده کنید:

استفاده از اسکرابر ها باعث پاکسازی عمیق منافذ و تسریع چرخه‌ی سلولی پوست می‌شود. این نتیجه با استفاده از لایه بردار ها نیز در دسترس است. تسریع چرخه‌ی سلولی و جایگزین شدن سلول های جدید در اپیدرم باعث شاداب به نظر رسیدن پوست می شود.

برای خرید اسکرابر کلیک کنید.

4. مراقب تغذیه‌تان باشید:

مصرف غذاهای حاوی آنتی اکسیدان اثر منفی رادیکال های آزاد را در بدن خنثی می‌کند. ویتامین C مشهور ترین آنتی اکسیدان است که در میوه های زیادی مثل: مرکبات، آناناس، کیوی و آووکادو یافت می‌شود. سایر میوه های حاوی مقدار زیادی از آنتی اکسیدان: سیر، انگور قرمز، هلو، توت فرنگی، انبه، موز و هویج

ویتامین E نیز جزو آنتی اکسیدان های مشهور است که می‌تواند به بهبود شرایط پوست شما کمک کند. می توانید این ویتامین ها را از سرم ها و کوکتل های نیز تهیه کنید. پیشنهاد ما به شما سرم ویتامین سی ترواسکین و کوکتل ACE از برند فیوژن است. برای خرید، روی اسم محصولات کلیک کنید.

مصرف گوشت سفید (به ویژه ماهی)، تخم مرغ و شیر نیز در هوای آلوده توصیه می‌شوند.

میوه های حاوی ویتامین C به خنثی سازی رادیکال های آزاد کمک می‌کند.

جمع‌بندی:

برای جلوگیری از عوارض تنفس هوای آلوده باید آسیب ها را بشناسید و از آنها پیشگیری کنید. امروزه محصولات بسیار متنوعی برای بهبود شرایط پوست وجود دارند. محصولاتی که سنتز کلاژن را تحریک می‌کنند، خواص ضد التهابی دارند و آبرسان یا پاک کننده هستند برای روزهای آلوده می‌توانند بسیار مفید و کاربردی باشند.

در این روزهای آلوده، بیشتر مراقب سلامت خود باشید.